Warning: sizeof(): Parameter must be an array or an object that implements Countable in /usr/www/users/noxazq/code.php on line 652 Aangekondigde dood: wat zeg je nog? : 15 reacties (1/1) [Ernst]
Mijn papa gaat niet lang meer leven, denken we. Dagen, weken, maand of wat, niemand weet het juist.
Dat is een voldrognen feit. Met mij gaat het wel, danku.
Maar mijn papa ligt nu in het ziekenhuis. Hij is moe en kan niet veel praten, maar wel nog helder en redelijk normaal.
Dus ik vraag me af wat ik nog moet zeggen en vragen.
Ik heb niks om te vergeven. Ik weet niet of ik vergiffenis moet vragen voor iets, maar dat lijkt me ook niet.
Moet ik herinneringen ophalen?
Moet ik vragen wat zijn levenswijsheden nog zijn? (lijkt me raar, t is niet dat in het ziekenhuisbliggen hem wijzer maakt.)
Moet ik praktische dingen vragen? (begrafenis regelen, mag ik uwe bang en olufsen hebben? Die dingen)
Hoe neem je afscheid?
V
Het voelt zo dringend en ik wil dat niet zomaar laten gaan, maar ik kan op niks komen.
Ik wil het niet verkloten. Ik zie mn papa doodgraag en er is geen betere man. Dat heb ik hem al gezegd.
Wat ik nu automatisch doe is wat ik het liefst deed met mn papa: prsten over het nieuws en films en muziek. Maar dat lijkt mw te kil.
Help.
P. S. Als iemand mijn pa via via kent, wees aub subtiel enzo. Yps bv. Kweetni.
Wat ik zelf zou verwachten als ik niet meer lang te gaan had (voor zover ik me dat kan voorstellen), is vooral de geruststelling dat iedereen die ik achterlaat (vooral kinderen en kleinkinderen) in staat zou zijn om hun leven verder te zetten zonder mij. Het besef dat ik dan weet dat ze hun problemen altijd wel te baas kunnen, dat ik hen iets heb kunnen bijbrengen in het leven, dat ze dankzij mij wat sterker staan dan toen ze aan hun leven begonnen. Een soort van uitgeklaarde zinvolheid, dat ik iets heb betekend voor die mensen en dat ik me daardoor geen zorgen hoef te maken over wat er later nog kan gebeuren. Dat ik dus met een gerust hart kan gaan. Ik zou het tof vinden om dat soort bevestiging te horen, dat hoeft niet letterlijk zo gezegd te worden, maar ik zou het op z'n minst graag kunnen afleiden uit de situatie. (maar dat verschilt uiteraard sterk van persoon tot persoon)
praktische dingen: van mijn eigen ouders weet ik waar ze dergelijke instructies hebben nagelaten, en dat gaat vooral over: crematie of begrafenis? welke sfeer moet er zijn bij uitvaart? is er specifieke muziek dat iets voor hen heeft betekend en dat dan gespeeld moet worden? Bij anderen kan het gaan om gedichten of boekteksten die iets speciaals betekenden. Zijn er specifieke nabestaanden die bepaalde symbolische zaken mogen krijgen, en wat is het verhaal erachter en de geïmpliceerde boodschap voor hen? (los van de standaard financiële erfenis).
Als het allemaal niet zo scherp is afgelijnd, zou ik niet één groot afscheid nemen. Gewoon dag per dag, en wel zorgen dat de belangrijkste dingen gezegd zijn. Dat het afscheid van die dag ('allee, tot morgen eh' ) ook een zinvol compleet afscheid kan vormen als achteraf blijkt dat dit het laatste afscheid was.
Niet het meest nuttige antwoord waarschijnlijk, maar ik zou vooral zeggen wat jij nodig voelt om te zeggen. Is dat veel, zeg dan veel, is dat weinig, geniet dan van het samen zijn.
Probeer vooral ook echt aan je eigen gevoelens te denken en niet te verstoppen. De grootvader van mijn man heeft afgelopen jaar euthanasie gedaan en wij hebben beide eigenlijk niet gezegd wat we nog wilden zeggen, om hem te sparen. We hebben daar nu beide spijt van
Ik vind dat Ypsilon goede punten aanhaalt. Overigens vind ik het helemaal niet kil om veel te praten over dingen die jullie het liefste deden, zelfs al is dat niet emotioneel diepgaand. Het kan alles juist net dat beetje draaglijker maken voor jullie beide.
Iets wat ik al regelmatig gehoord heb als tip: maak een audio-opname op een moment dat hij zich oké genoeg voelt om te praten. Ik heb er zelf geen ervaring mee, maar blijkbaar vinden veel mensen het toch wel aangenaam om erna nog eens de stem van hun familielid/geliefde te kunnen horen.
And last but not least, wees niet bang dat ge het gaat verkloten. Hij weet dat gij hem graag ziet, andersom ook neem ik aan. Mogelijk vraagt hij zich zelf ook af welke dingen hij nog zou 'moeten' zeggen.
Ik zou vragen naar dingen die ik nooit aanhaal met mijn eigen pa, zoals verhalen over zijn jeugd, vertellen dat ge hem een goeie papa vond? (Als dat zo is natuurlijk)
Ik suck wel in zo'n dingen sorry
Ge gaat achteraf altijd aan dingen denken die ge vergat te zeggen. De kunst is om u daarvan niet teveel aan te trekken. Hoewel dat niet gemakkelijk is, ik weet 't uit ervaring. Er zijn nog zoveel dat ik aan ons mama zou willen vertellen.
Praat over hetgeen dat voor u goed voelt op dat moment, en wees niet teveel bezig met de toekomst. Dat gaat dan al pijnlijk genoeg zijn. Bleit als ge wilt bleiten en lach als ge wilt lachen. Hou u gewoon vooral niet in, nobody's judging en degene die dat wel doen kunnen een zak piemels zuigen.
Mss een domme vraag maar.. weet hij dat hij stervende is?
Mijn mama lag ook op palliatieve en zij geloofde erin dat het goed ging komen. Dus wij hebben met haar niets over haar einde besproken of begrafenisdingen. En ik zou dat opt eerste zicht ook zelfs niet doen met iemand die het wel weet. Die angst voor de dood niet opwakkeren. Normaal doen doet ook al veel. Toen close vrienden mij bv bij de dood van mjjn mama genant een schouderklopje gaven deed dat geen deugd. Of wanneer ze zeiden "ik weet niet goed wat zeggen". Is mss niet echt vergelijkbaar want ik ben een nabestaande, maartoch.
Zeg hem maar voldoende wat hij voor u NU betekent zonder beklemtoning op dat hij gaat heengaan. En wat hij voor u betekent weten wij niet dus dat kunt gij hem het beste zeggen! Luister naar hem, vertel hem wat ge allemaal nog gedaan hebt, knuffel hem, zeg hem dat ge hem graag ziet.
Wow, wat een moeilijke situatie, veel courage en geniet nog van de tijd die je hebt!
Ik hoop dat je nog een paar mooie momenten samen kan hebben, misschien kan je op basis van je gemeenschappelijke interesses (muziek, films..) ook nog leuke herinneringen kan ophalen? Als je dat emotioneel aankan, kan het misschien leuk zijn om nog eens wat oude foto's enzo te bekijken (maar kan ook te zwaar zijn, dan is het misschien beter om gewoon over vandaag en de afgelopen zomer ofzo te babbelen, of zijn leuke herinneringen van vroeg)...
Het belangrijkste is denk ik gewoon dat jij en je vader je op je gemak voelen en dat er (indien gewenst) ook wel ruimte is voor meer praktische/serieuze dingen. Moest je vader echt bepaalde dingen wensen op zijn begrafenis, denk ik wel dat hij dat zelf zou aanhalen, of je kan het zelf opbrengen, als je praat over muziek en dan gewoon van ohja, zou je dat graag horen, maakt dat u blij? Zonder dan specifiek te zeggen van 'ahja we zullen dat spelen op uw begrafenis ofzo). Maar afhankelijk ook van hoe direct en open uw familie daarover is.
Ik weet niet of ge met uw mama of uw zussen/broers daar over kunt praten, misschien dat zij dat wel al besproken hebben met uw papa ofzo? Als dat niet het geval is, zou ik die zorgen gewoon een beetje laten rusten en vooral nog gezellig doen met uw papa zodat hij op z'n gemak is en weet dat het met jullie allemaal goed gaat..
In elk geval nog veel sterkte en aangename familiemomentjes gewenst in de komende periode!
Ik volg Sekk. Ik herinner mij voornamelijk dat ik mezelf heel veel gezegd heb "Robin, wat je ook zegt of doet, alles is goed. Verwijt het u nooit in de toekomst."- En tot de dag van vandaag kan ik daar wel mee leven. Ik was mij heel bewust dat ik op dat moment enkel kon zeggen wat ik emotioneel aankon.
Natuurlijk had ik graag "ik hou van u" gezegd of beginnen praten over het verleden en hoeveel leuke momenten we hadden gehad. In de realiteit ging dat gewoon niet, ik was kapot en het enige wat ik kon doen was huilen of net niet proberen huilen. En da's oké. Hij wist goed genoeg dat ik hem graag zag.
Af en toe heb ik momenten waarvan ik denk "dat had ik nog willen zeggen/vragen" - ge zult die hoe voorbereid ook niet allemaal kunnen stellen.
Onthou inderdaad: wat je ook doet, je doet het goed.
Mss een domme vraag maar.. weet hij dat hij stervende is?
Hij is degene die het mij gezegd heeft en ingelicht heeft over zijn verdere weigering van interventies. Hij is degene die paliatieve zorgen heeft aangevraagd.
Hij heeft me gezegd welke Spotify lijst en welke drankjes op de koffiekoeken...
Dus ja.. Maar langs de andere kant zag ik hem ben geïnteresseerd zetten op eventen op facebook in oktober en is hij al terug gekrabbeld van de euthanasie. Het is voor hem al helemaal niet makkelijk he. Zo ne slimme wakkere mens... oei kga wenen.
Anyhow, wat yps zei leek me er direct boenk op, want 'gaat ge verder kunnen zonder mij?' heeft hij gevraagd en hij heeft gezegd dat er een serie vulpennen voor me klaarligt thuis ...
Wij zijn verder vrij emotioneel gehandicapt als familie. Beetje formeel qua gevoelens. Ik zie u graag heb ik nog nooit gezegd en knuffelen is iets dat we doen als we lang zijn weggeweest. Dus ik weet niet of het nu aan de orde is om dat te veranderen. Een beetje wel, uiteraard, masr om dat om te slaan en elke keer 'ik hou van u te eggen als ik hem zie... Dat klinkt geforceerd.
Weet ge wat nog het raarste is? Dit voelt helemaal niet zo emotioneel zwaar als verdriet dat ik mezelf al jaren aandoe. Ik ben veel hysterischer en droever als het gaat over opstaan en ongelukkig zijn dan over nadenken wanneer ik mijn papa voor de laatste keer ga spreken. Belangrijker sowieso wel, maar qua paniek en instorten is dit makkelijker. Ik ween ook alleen als ik mezelf het... zelfmedelijden... geef in mijn gedachten. Is dat normaal? Ben ik gek? Sowieso, maar wat voor soort gek?
'k Weet ni, 't klinkt mij op zich wel logisch. Misschien vindt ge dit een betere reden om verdriet te hebben en valt u dat daarom minder zwaar?
Als er echt nog spul is dat ge misschien kwijt wilt maar niet gezegd krijgt, kunt ge altijd een briefke schrijven? Ik weet ni, ik doe dat vaak als ik het ni gezegd krijg. Soms krijg ik het daarna dan wel gezegd, of bedenk ik meer dat er ook nog uit moest.
'k Heb verder geen goeie raad, er staan hier al goeie dingen. 'k Wil enkel nog zeggen dat, als ik dit lees,
Ik zie mn papa doodgraag en er is geen betere man. Dat heb ik hem al gezegd.
Wat ik nu automatisch doe is wat ik het liefst deed met mn papa: prsten over het nieuws en films en muziek.
Weet dat je niets moet. De relatie tussen jou en je vader functioneert op een bepaalde manier, laat het afscheid daarmee samenvloeien. De laatste dagen, weken, maanden.. hoeven niet awkward of geforceerd te zijn. Als je iets wilt vragen, zul je het weten. En anders lijkt normaal doen, filmpje kijken, praten, luisteren en voelen wat elk moment brengt me het meest oprechte en rustgevende idee.
Als uw pa sterft, sterft er een deel van jezelf. Het duurt even voor je beseft wat je verloren bent - al is het rouwproces nu al begonnen.
Vergeet niet om soms eens stil te staan bij wat je zelf nu denkt en voelt en wilt. Misschien kan dat de basis zijn voor een gesprek dat wat dieper gaat dan normaal. Misschien ook niet.
Ik spreek vanuit mijn vakgebied nu even, ik doe onderzoek naar mensen die palliatief zijn en hierbij geef ik enkel dit aan:
Stel (vroegtijdige) zorgplanning op, de naam is wat ongelukkig aangezien je vader al terminaal is maar het is toch enorm belangrijk te weten wat hij wil. Meer info hier http://www.palliatieve.org/info/vroegtijdige-zorgplanning
Wil hij thuis sterven? Organiseer dit dan, zorg voor een thuisverpleegkundige en palliatief support team (het ziekenhuis moet je daar naar kunnen doorverwijzen). Weinig mensen willen in een ziekenhuis sterven maar helaas sterft vandaag nog meer dan 70% in een ziekenhuisbed. Zorg dat je vader dit niet meemaakt als hij dit niet wil, denken dat hij daar betere zorgen krijgt dan thuis is een fabeltje mits de juiste ondersteuning.
Vermijd zeer zeker onnodige opnames in het ziekenhuis en onnodige ingrepen, bespreek met je vader wat hij nog wel en niet wil laten gebeuren (opnames op intensieve? operaties?). Soms verlengt dit het leven met dagen/weken/maanden maar stel jezelf de vraag welke kwaliteit dit biedt en of het wel echt nut heeft.
Deze gesprekken kunnen gebeuren met het palliatief team in het ziekenhuis maar je kan ook het palliatief support team in je regio contacteren en zij zouden je verder moeten kunnen helpen. Je kan ook gerust een psycholoog inschakelen om mee deze gesprekken te sturen als je het moeilijk zou vinden er met je vader over te praten.
Als je het niet allemaal zelf wil uitzoeken, contacteer het palliatief support team asap en bespreek wat de mogelijkheden zijn. Maar ik zou echt hameren (zeer hard hameren) op het bespreken met je vader wat zijn wensen precies zijn naar het ziekteverloop toe.
Ik haal dit aan omdat we zien uit onderzoek dat de familie veel beter verwerkt indien men weet dat de dood gegaan is zoals ze had moeten gaan. Je wil niet achteraf je afvragen of je vader dit en dat wel gewild had.
Voor thuisverpleging is wel een ziekenhuisbed nodig right? Mijn stiefpa zag dat toen niet zitten. En uiteindelijk is ze ook rapper gegaan dan we dachten. M'n ma is toen wel eventjes terug thuis gemogen en dan terug naar het ziekenhuis.
Om op deze topic te kunnen reageren moet je ingelogd te zijn.
oei kga wenen. 
